تجهیزات صدابرداری 2
سطح سوم: استودیوی نیمه حرفه ای
مشکل اصلی استودیوهای خانگی، تعداد معدود کانال های ورودی است؛ یعنی به سختی می توانید در هر زمان، از بیش از یک نفر عمل ضبط انجام دهید؛ احتمالاً نمی توانید درام های آکوستیک را ضبط کنید چون بسته به اندازۀ کیت، به حداقل 8 میکروفون نیاز دارید. استودیویی در این سطح برای شما یا یک نفر دیگر کفایت می کند ولی برای کارهای حرفه ای، به یک استودیوی حرفه ای تر نیاز خواهید داشت. یکی از مشکلات اصلی استودیوهای خانگی، سرعت و کارایی کم است؛ یعنی اگر می خواهید به صورت ساعتی از مشتریان خود پول بگیرید، باید بتوانید با سرعت بهتری کار کنید؛ در غیر اینصورت مشتریان خود را از دست می دهید.
برای راه اندازی یک استودیوی نیمه حرفه ای، به تجهیزات زیر نیاز دارید:
- رک مونت
- پاور کاندیشنر
- پری امپ میکروفون
- امپلی فایر هدفون
- مدیریت مانیتور
- سازهای مجازی
- میدی کنترلر
- درام کیت الکترونیک
- کنترل سرفیس
- نرم افزار و پلاگین ها
- کابل اسنیک
- UPS
- Direct Box
و در ادامه بررسی این تجهیزات…
۱- رک مونت (Rack Mount)
آخرین نقطۀ تکامل استودیو، استفاده از رک مونت است. قبل از این مرحله، با کامپیوتر دسکتاپ به راحتی می توانستید، تعداد معدودی از ترک ها را به صورت همزمان ضبط کنید ولی برای ضبط باندهای موسیقی نیاز به تعداد کانال های بیشتری دارید. زیبایی رک در این است که می توانید جریان سیگنال را به ترتیب دلخواه تغییر دهید. برای میزبانی رک ها، ابتدا باید رک مونت مناسب بخرید. رک مونت محفظه ای برای قرار گرفتن رک هاست.
۲- پاور کاندیشنر (Power Conditioner)
با اینکه پیکربندی و چینش رک ها برای هر فردی منحصر به فرد است ولی با اطمینان کافی می توان گفت که یکی از واحدهای مهم رک مونت، پاور کاندیشنر است؛ چون با نصبش دیگر نیازی نیست از هر واحد رک مونت، کابلی به بیرون برود؛ همۀ این کابل ها حذف می شوند و فقط یک کابل تکی در پاور کاندیشنر باقی می ماند. در واقع این قطعه، تغذیۀ لازیم برای کل واحدهای رک مونت را تأمین می کند و کابل آن تنها کابلی است که به برق متصل می شود. مزیت دیگر پاور کاندیشنر، فیلتر کردن جریان از طریق تکنولوژی های مختلفی مانند حفاظت از موج، کنترل و تنظیم ولتاژ و فیلتراسیون نویز است که این موضوع به افزایش عمر تجهیزات شما کمک زیادی می کند.
۳- پری امپ میکروفون
بعد از اینکه خیالتان از بابت رک مونت و تغذیۀ واحدهای رک، راحت شد، نوبت اضافه کردن کانال های ورودی اضافه است. یکی از مهم ترین واحد های رک، پری امپ چند کانالۀ میکروفون است. مورد دیگر پری امپ تک کانالۀ رده بالای میکروفون است که اغلب برای وکال یا ترک های مهم دیگر در میکس استفاده می شود. در هنگام خرید پری امپ چند کاناله به تعداد ورودی های کارت صدا توجه کنید؛ مطمئن شوید که به اندازۀ کافی ورودی دارد.
۴- امپِ هدفون
بعد از کانال های ورودی، مرحلهۀ بعدی اضافه کردن چند کانال خروجی است که برای کار با چند موزیسین ضروری است؛ به این صورت که هر شخصی می تواند، اجرای خود را به صورت مستقل مانیتور کند. از آنجایی که اغلب کارت های صدا، 1 یا 2 خروجی هدفون بیشتر ندارند، نیازمند خرید امپلی فایر هدفون هستید. اغلب امپ های هدفون، 4 تا 8 خروجی استرویوی هدفون دارند. در مدل های پیشرفته تر، امکان ارسال چندین ترکِ صدا به میکسر شخصی برای هر موزیسین وجود دارد. این ویژگی به هر موزیسین اجازه می دهد تا بدون دخالت در کار یکدیگر، تنظیمات اختصاصی خود خود را روی میکسر اعمال کنند. وجود این قطعه، سرعت ضبط در باندهای موسیقی را به شدت افزایش می دهد.
۵- مدیریت مانیتور
حال که به تعداد کافی، خروجی هدفون دارید، بد نیست چند خروجی اضافه برای اسپیکر مانیتور استودیویی هم در نظر بگیرید. اما چرا؟ گاهی در استودیوهای حرفه ای، مهندسان صدا برای ارزیابی تفاوت ها نیاز دارند میکس انجام شده را بر روی دیوایس های مختلف پخش کنند؛ به این ترتیب می توان صدای پخش شده را روی اسپیکرهای ارزان قیمت نیز شنید. برای این منظور از سیستم مدیریت مانیتور (Monitor management system) استفاده می شود که به مهندسان اجازه می دهد تنها با فشردن یک دکمه، بین اسپیکرهای مختلف سوئیچ کنند.
۶- سازهای مجازی
ساخت یک آهنگ از ترکیب سازهای مختلف کار دشواری است؛ چون موزیک پرودیوسر باید در هر یک از آن سازها تجربه و تبحر کافی داشته باشد و حتی اگر مشکل این نباشد، لازم است که آن سازها را به صورت جدا خرید تا در یک پروژۀ چند نوازی به کار برد و این کار به خاطر هزینه های فراوان، برای اکثر افراد مقدور نیست. در چنین شرایطی، استفاده از سازهای مجازی توصیه می شود. تنها با یک نرم افزار، مجموعه ای از صدها سازها مختلف با قیمتی بسیار کمتر از یک ساز واقعی (برای ایرانی ها رایگان!) در اختیار شما قرار می گیرد.
۷- میدی کنترلر
بزرگترین مشکل کار با سازهای مجازی، سختی نوازندگی آن با کیبورد و ماوس کامپیوتر است. شما برای ساخت یک ملودی و ریتم ساده باید نت ها را به صورت دستی و یکی یکی بچینید و این کار زمان زیادی می طلبد. فارغ از زمان، آهنگسازی با کیبورد و ماوس، بسیار کسل کننده و غیرحرفه ای است. برای حل این مشکل، می توانید از یک میدی کنترلر استفاده کنید. میدی کنترلر دستگاهی است که در اشکال مختلف مثل پیانو یا پد های لمسی و … عرضه می شود. این دستگاه به شما این امکان را می دهد تا سازهای مجازی را با کلیدهای فیزیکی بنوازید و پارامترهای مختلف را با چرخاندن کنترل های سخت افزاری یا فشردن دکمه هایی روی آن انجام دهید.
۸- درام کیت الکترونیک
با اینکه درام های مجازی می توانند تا حد زیادی نیاز شما را برطرف کنند ولی برای درامرهای حرفه ای هیچ چیزی جای خرید درام کیت های واقعی را نمی گیرد. از طرفی درام کیت های آکوستیک، برای 99 درصد استودیوها کاربرد چندانی ندارند ولی به جای آن می شود از درام های الکترونیک استفاده کرد که به خوبی شکاف بین سازهای مجازیِ درام و درام های آکوستیک را پر کرده اند. برای کسی که تا الان تجربۀ استفاده از این درام ها را نداشته، شاید کمی سخت باشد که عملکرد عالی آن ها را باور کند. این بدبینی شاید برای دهۀ 80 درست می بود ولی در 20 یا 30 سال اخیر پیشرفت های زیادی حاصل شده و در بیشترِ موارد، تفاوتی بین درام الکترونیک و آکوستیک احساس نمی شود و حتی به جرأت می توان گفت صدایی به مراتب بهتر از درام های آکوستیک دارند.
۹- کنترل سرفیس (Control Surface)
تصور کلیشه ای بسیار از ما قبل از ورود به دنیای ضبط، یک صفحه پر از دکمه و کنترل های مختلف است که در واقع یادآور همان میکسرهای آنالوگ با قیمت های چند میلیون دلاری است. اما طولی نخواهد کشید که به این واقعیت پی می برید که دنیای ضبط خانگی فاصلۀ زیادی با این خیال پردازی ها دارد! بیشترِ کارِ میکس در کامپیوتر و توسط کامپیوتر و ماوس انجام می شود که اگر بخواهیم صادق باشیم واقعاً روی مخ هستند. مهم تر از آن، کیبورد و ماوس، سرعت کار را کاهش می دهند و برای اجرای تکنیک های پیشرفتۀ میکس مثل اتومیشن، آزاردهنده هستند. راه حل این مشکل، خرید یک Control Surface است. کنترل سرفیس، مشابه میدی کنترلر است البته با ظاهری شبیه بردهای آنالوگِ چند دهۀ قبل و در ابعادی کوچکتر. این بردها، اگرچه به اندازۀ بردهای آنالوگ، امکانات ندارند ولی در همین اندازه هم واقعاً جالب هستند.
۱۰- نرم افزار / پلاگین
تقریباً در تمام DAW های امروزی، تعدادی پلاگین رایگان وجود دارد و البته بیشتر آن ها با وجود امکانات کم، راضی کننده هستند؛ ولی برای کارهای پیشرفته تر، حتماً نیازمند استفاده از پلاگین های حرفه ای هستید که بعضی از آن ها هزاران دلار قیمت دارند. اما یک نکتۀ مهم در استفاده از پلاگین های وجود دارد؛ اگر شما مهارت و دانش کافی در مورد موسیقی نداشته باشید، بهترین پلاگین های دنیا هم نمی توانند تغییری در شما ایجاد کنند. استفاده از ابزار خوب، به دانشِ خوب نیاز دارد.
۱۱- Snake Cables
با خرید تجهیزات معرفی شده، احتمالاً استودیوی شما پر از سیم های در هم لولیده و شلوغ خواهد شد. برای این مشکل می توانید از Snake Cable استفاده کنید. این قطعه با ترکیب چند کابل در یک کابل واحد، محیط استودیو را خلوت می کند. برای خلوت کردن محیط هر استودیو، اول باید فکری به حال کابل ها بکنید و Snake Cable راهکار خوبی برای این مشکل است. البته بیشتر اسنیک ها برای استودیوهای بزرگ و حرفه ای ساخته شده اند و استفادۀ زیادی در استودیوهای خانگی ندارند، این موضوع می تواند، انتخاب و خرید Snake مناسب را برای افراد مبتدی کمی سخت کند.
۱۲- یو پی اس (UPS)
یو پی اس (UPS) سرنام Uninterruptible Power Supply ( منبع تغذیۀ بی وقفه یا اضطراری) دستگاهی ضروری برای کامپیوتر است. برای استودیوهایی که از کامپیوتر رومیزی استفاده می کنند، با کوچکترین افت ولتاژی، سیستم خاموش و هر آنچه ذخیره نشده، از بین می رود! و اگر هارد دستگاه به خاطر افت و خیز ولتاژ، آسیب دیده باشد، اطلاعات قبلی نیز از دست می رود! اینجاست که UPS مثل یک باتری اضطراری، در هنگام قطعی برق، چند دقیقه ای را به شما فرصت می دهد تا کارهای خود را ذخیره و سیستم را به صورت نرمال خاموش کنید.
۱۳- Direct Boxes
گاهی در استودیو لازم است طول کابل ها چندین متر باشد و همانطور که می دانید بعضی از کابل ها مثل کابل گیتار با افزایش طول مستعد ورود نویز می شوند. برای حل این مشکل از قطعه ای به اسم Direct Boxes استفاده می کنند. دیرکت باکس، سیگنال آنبالانس سازهای ورودی را گرفته و خروجی بالانس mic level تحویل می دهد. در این حالت، به راحتی می توانید طول کابل ها را تا چند ده متر افزایش دهید بدون اینکه نگران ورود نویز باشید. البته در بیشترِ کارت های صدا و پری امپ میکروفون ها، 1 یا 2 عدد از این DI Box ها وجود دارد و ممکن است هیچ وقت نیازی به خرید دستگاه مجزا نداشته باشید. این هم از استودیوی نیمه حرفه ای؛ اکنون می توانید از باندهای موسیقی ضبط انجام دهید و برای خدمات خود تعرفۀ ساعتی وضع کنید. با این حال برای افرادی که شغل اصلی شان صدابرداری و ضبط موسیقی است، داشتن یک استودیوی حرفه ای ضروری است. شما اکنون فاصلۀ کمی با یک استودیوی حرفه ای دارید. در بخش آخر این مقاله، تجهیزات لازم برای تبدیل استودیوی نیمه حرفه ای خود به یک استودیوی حرفه ای را معرفی می کنیم.
سطح چهارم: استودیوی حرفه ای
برای 99.9 درصد ما، سطح سوم یعنی استودیوی نیمه حرفه ای، تمام چیزی است که لازم داریم؛ ولی به هر حال شاید کنجکاو باشید که بدانید در استودیوهای حرفه ای چه چیزهای دیگری وجود دارد.
برای یک استودیوی حرفه ای علاوه بر تجهیزات قبلی، این ها را هم لازم دارید:
- مبدل دیجیتال
- مستر کلاکز
- تجهیزات آنالوگ
۱- مبدل دیجیتال (Digital Converter)
مبدل دیجیتال، قطعه ای داخلی در کارت صدا و بسیاری از دستگاه های صوتی است که کارش تبدیل صدای آنالوگ به دیجیتال (A/D) یا تبدیل صدای دیجیتال به آنالوگ (D/A) است. چیزی که 99 درصد افراد اطلاعی از آن ندارند این است که مبدل دیجیتال به صورت یک دستگاه مستقل نیز وجود دارد. این دستگاه، همان کاری را انجام می دهد که میکروفون یا هر وسیلۀ دیگری در مبدل داخلی خود انجام می دهد، ولی آیا تفاوت زیادی ایجاد می کند؟ خیر؛ اما حرفه ای ها و افرادی که دوست دارند هزاران دلار هزینه کنند، به تغییرات کوچک نیز اهمیت می دهند.
۲- مستر کلاک (Master Clocks)
قطعۀ دیگرِ دستگاه های ضبط صدا، مستر کلاک، ورد کلاک یا دیجیتال کلاک نام دارد. هر زمان، سیگنال دیجیتال را از چند دستگاه مختلف می گیرید، نیاز به همزمانی سمپل دارید؛ در غیر این صورت، صدای نهایی پر از کلیک و پاپ می شود. در بیشتر پیکربندی ها، کلاکِ کارت صدا به عنوان مستر و بقیه، Slave در نظر گرفته می شوند؛ به این معنی که یک کلاک اصلی و بقیه پیروی آن هستند. با این حال در سیستم های پیچیده، استفاده از یک مستر کلاکِ مستقل برای رهبری کل سیستم ایدۀ خوبی است. در مورد این دستگاه، خیلی ها معتقدند که تفاوت زیادی در کیفیت صدا ایجاد می کند و برخی دیگر مخالف این دیدگاه هستند.
۳- تجهیزات آنالوگ
مدت ها قبل از روی کار آمدن نرم افزارها و پلاگین های نرم افزاری، چیزهایی مثل EQ و کمپرژن، همگی به صورت قطعات مجزای سخت افزاری بودند. این روزها خرید این دستگاه ها، به صرفه نیست و حتی اگر بخرید بیشتر از یکی دو کانال ندارند؛ اما حقیقتاً با وجود پیشرفت های نرم افزاری، لزومی به خرید تجهیزات آنالوگ نیست. با وجود این، هنوز بسیاری از استودیوهای رده بالای دنیا، وابسته به این تجهیزات آنالوگ هستند؛ دلیلش این است که صدای تجهیزات آنالوگ بهتر و زنده تر از مدل های دیجیتال است.
