بعد عرض صدا در میکس و مستر
بُعد عرضی صدا در میکس و مسترینگ برای واید نشان دادنِ موسیقی استفاده میشود. کنترل درستِ این بُعد، حسِ طبیعی بودن را در موسیقی ایجاد میکند. بُعد عرض صدا، فضای چپ تا راست اسپیکر مانیتورینگ ما را شامل میشود (یجورایی زاویهی 180 درجه). دقیقا مانندِ مثال بند موسیقی، کار ما در این بعد قرار دادن صداهای مختلف در این طیف عرضی است. به این شکل موسیقی ما احساس بهتر و طبیعیتری را در شنونده ایجاد خواهد کرد. ترکیب عمق دادن و ایجاد عرض استریویی در آهنگ، و ایجاد آن حس 3-بُعدی که شنونده را وارد موسیقی ما کند، کاری هنرمندانه و تقریبا دشواری است. نیاز به تمرین و دقت زیادی است و همینطور گوشهای قوی هنگام شنیدن.
صدای مونو و استریو یعنی چه؟
صدای مونو یعنی اینکه هر دو اسپیکر یا هر دو گوش هدفون، دقیقا یک صدا را پخش کنند. به این شکل ما صدا را کاملا از روبهروی خود میشنویم. در حالت استریو اما به این شکل نیست. در استریو صدا در طیف چپ تا راست اسپیکر مانیتورینگ پخش شده؛ یعنی هر صدا با توجه به جایگاهی که در این طیف عرضی در میکس آهنگ به آن داده شده، از همانجا پخش میشود. (مثلا صدای گیتار آکوستیک از سمت چپتر میاد و صدای پیانو از راستتر). همانطور که گفتیم، استریو طیف عرضیِ صداست. خب، این طیف مسلماً دارای محدودهای است. محدودهی که میتوانیم آن را عریضتر یا باریکتر کنیم.
پنینگ برای کنترل عرض صدا در میکس و مسترینگ
ابزار اصلی برای کنترل عرض صدا در میکس و مستر پنینگ (Paning) است. به کمک پنینگ میتوانیم موسیقی خود را درست مانند مثال بند موسیقی، طبیعی جلوه دهیم. به گیتاریست بگوییم که در سمت راست بایستد یا به پیانیستمان بگوییم که در سمت چپ، مقداری جلوتر بایستد و اجرا کند یا به درامر بگوییم در قسمت عقبتر، مایل به چپ یا راست اجرا کند (میخوام یادآوری کنم که جلو یا عقب بودن صدا را در بعد اول مشخص میکنیم). با ابزار پنینگ میتوانیم صداها را در هرجای این استیج (چپ تا راست اسپیکر مانیتورینگ) پن کنیم. یکی از کاربردهای پنینگ برای ایجاد فضا در میانهی فضای استریو است تا صداهای اصلی مانند وکال بهتر شنیده شوند. حال هرچه صداها را بیشتر به گوشهها پن کنیم، آهنگ ما وایدتر به نظر میرسد.
استریو ایمَجر (Streo Imager)
ابزار مهم دیگر ما در بعد عرض صدا در میکس و مسترینگ، ایمَجرها هستند. ایمجرها به ما این امکان را میدهند که بازهی سیگنالها را افزایش یا کاهش دهیم؛ یعنی طیف استریویی را عریضتر یا باریکتر کنیم (مثل کمپرسورها تو بعد عمق صدا). ایمجرها به صورت پلاگین مورد استفاده قرار میگیرند و کمک زیادی در کنترل عرض صدا در میکس و مستر میکنند. مشخصا افکتهایی مانند ریورب هم باعث عرض دادن به صدا میشود. مثالی بزنیم: فرض کنیم صدای وکالی داریم که در مرکز استریو قرار دادیم. حال افکت ریورب را اعمال میکنیم؛ صدا عریضتر میشود. چرا؟ ریورب یعنی انعکاس صدا از اجسام سخت، در بازههای زمانی مختلف که باعث بهوجود آمدن امواج پیچیدهای میشود. خب این انعکاسها از گوشهها به گوشِ ما میرسد، به این شکل صدا را خیلی وایدتر تصور میکنیم. استفادهی زیاد از استریو روی بیشتر لاینها نه تنها باعث عریضتر شدن آهنگ نمیشود، بلکه باعث میشود صدای سازهای فردی، مبهم به نظر برسد!! یک میکس واید، از لاینهای استریو درکنارِ لاینهای مونو تشکیل میشود که با ابزار پنینگ به جاهای مختلف فضای عرضیِ میکس پن شده است. یعنی نیاز نیست تمام لاینهای ما واید باشند. صداهایی مانند اورهدهای درامز، پیانو یا میکرفونهای اتاق به این دلیل که خود به طور طبیعی پتانسیل عریض کردن آهنگ را دارند، منابع خوبی برای عرض دادن به آهنگ حساب میشوند.