معرفی کتاب‌های یادگیری تئوری موسیقی
هر فردی که وارد دنیای موسیقی می‌شود، به خوبی می‌داند که «تئوری موسیقی» (Music Theory) پایه و اساس آهنگسازی است. بنابراین هرکس با توجه به نیاز و سبکی که کار می‌کند، باید برای یادگیری آن وقت بگذارد و خودش را بروز کند. کتاب‌های مرجع موسیقی که در ادامه این مقاله قرار معرفی کنیم، در اکثر آموزشکده‌ها و حتی دانشگاه‌ها آن‌ها را تدریس می‌شود. تئوری بنیادی موسیقی اثر پرویز منصوری معروف‌ترین کتاب این فهرست، «تئوری بنیادی موسیقی» از «پرویز منصوری» است که مورد توجه بسیاری از اساتید و بزرگان می‌باشد. این کتاب از ساده‌ترین مفاهیم مثل «نت»، «آکورد» و … شروع می‌کند و تا پیشرفته‌ترین مفاهیم پیش می‌رود. تئوری بنیادی موسیقی برای اولین بار در سال 1370 چاپ شد و خیلی سریع در بین اهالی موسیقی مشهور شد. این کتاب شامل 12 فصل است و لحن نسبتا سنگینی دارد و برای افراد مبتدی چندان مناسب نیست. اگر می‌خواهید یادگیری تئوری موسیقی را از همین کتاب شروع کنید، باید چند بار آن را بخوانید! تئوری موسیقی اثر مصطفی کمال پورتراب کمتر کسی پیدا می‌شود که نام «مصطفی کمال پورتراب» و کتاب معروف او به گوشش نخورده باشد. این کتاب برای اولین بار در سال 1345 برای هنرآموزان هنرستان ملی موسیقی تهیه شد و خیلی سریع به کتابی مرجع در زمینه یادگیری تئوری موسیقی تبدیل شد. کمال پورتراب در این کتاب به ساده‌ترین شکل ممکن به بررسی و توضیح مبانی موسیقی نظری پرداخته است. کتاب تئوری موسیقی پورتراب در اکثر دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود و جزء پرفروش‌ترین‌ها در این حوزه است. اگر تازه می‌خواهید یادگیری را شروع کنید، این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم. تئوری موسیقی اثر محسن الهامیان برای بسیاری از افراد، ساده بودن «لحن» کتاب و سنگین نبودن مفاهیم آن بسیار حائز اهمیت است. اگر جزء این دسته از افراد هستید، کتاب تئوری موسیقی از «محسن الهامیان» می‌تواند برایتان ایده‌آل باشد. هرآنچه که لازمه‌ی «آهنگسازی و تنظیم» است در این کتاب به زبانی ساده و گویا توضیح داده شده است. این کتاب در چهار فصل تهیه و تنظیم شده که عبارت است از: ریتم، ملودی، آکوردشناسی و بیان برخی اختصارات. همچنین دارای تمریناتی است که برای فهم بیشتر موضوع کمک شایانی می‌کند. تئوری موسیقی For Dummies اثر مایکل پیلوفر «For Dummies» از «مایکل پیلوفر» یکی دیگر از کتاب‌های مرجع موسیقی است که به زبان ساده و جذاب نوشته شده است. اگر به تازگی تصمیم گرفته‌اید که این دانش را یاد بگیرید و یا حتی نیمه‌حرفه‌ای هستید، این کتاب برایتان حرف‌های جدیدی خواهد داشت که به راحتی قابل فهم هستند. دیگر قرار نیست از اسم سنگین درک موسیقی بترسید، چراکه با کتاب دامیز به بهترین شکل ممکن، هرچیزی که نیاز است را یاد می‌گیرید و می‌توانید هر آهنگی را تحلیل کنید. 
راهنمای جامع موسیقی کلاسیک اثر جان باروز این کتاب در زمینه تئوری و هارمونی نیست؛ اما راهنمای جامع برای کسانی است که به سرگذشت آهنگسازها و موسیقی‌دان‌های پرآوازه و همچنین دوران موسیقی کلاسیک علاقه دارند. تاریخچه‌ی سازها، اجراها و صدها نکات ریز و درشت دیگر که برای هر کسی جذاب است. اگر به هر طریقی با سازها سروکار دارید، داشتن این کتاب برایتان یک مزیت حساب می‌شود، چراکه می‌توانید درک عمیقی از سازشناسی داشته باشید. مبانی نظری موسیقی ایرانی اثر جمعی از نویسندگان اگر به «موسیقی ایرانی» علاقه دارید و دوست دارید در مورد چارچوب و قواعد آن اطلاعاتی داشته باشید، کتاب «مبانی نظری موسیقی ایرانی» می‌تواند منبع خوبی برایتان باشد. این کتاب توسط تعدادی از نویسندگان از جمله «مصطفی کمال پورتراب»، «حسین علیزاده» و … نوشته شده است و جزء کتاب‌های برتر موسیقی ایرانی به شمار می‌رود که اساتید زیادی آن را به هنرجویان خود پیشنهاد می‌کنند. معرفی کتاب‌های یادگیری هارمونی موسیقی «هارمونی» علمی است که انتها ندارد. یادگیری آن نیازمند زمان و تجربه کافی است. فردی که می‌خواهد به هارمونی موسیقی مسلط باشد، باید مفاهیم مقدماتی را به صورت کامل یاد گرفته باشد. کتاب‌های زیادی برای این علم پیشرفته وجود دارد و بسیاری از آن‌ها در کشورمان ترجمه شده است که در ادامه می‌خواهیم تعدادی از آن‌ها را که در بین بقیه از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند را معرفی کنیم. هارمونی اثر والتر پیستون هارمونی از «والتر پیستون» مشهورترین کتابی است که در مورد هارمونی موسیقی نوشته شده است و بسیار جامع و کامل است. در ویراست پنجم این کتاب، یک بازنگری کلی انجام شده است و در کنارش یک دفتر تمرین و همین‌طور سی‌دی آموزشی قرار دارد که لذت یادگیری را دوچندان می‌کند. این کتاب در 32 فصل تنظیم شده است و می‌توان گفت که هر آنچه که نیاز دارید، در ان به صورت مفصل توضیح داده شده است. مواردی چون: «گام و فاصله»، «مدالیته»، «تنالیته» و … همگی به صورت کامل بررسی شده‌اند. هارمونی کاربردی اثر آنا باترورث کتاب «هارمونی کاربردی» توسط «آنا باترورث» به زبانی کاملا ساده و شیوا نوشته شده است و به نوعی خودآموز هارمونی است. در فصل اول این کتاب در مورد آکوردها و انواع آن صحبت شده است و سپس به ترتیب مواردی چون: «هارمونیزه کردن»، «کادانس‌ها» و … بررسی شده است. نگارش به زبان ساده و کاربردی از ویژگی‌های بارز این کتاب است؛ اما نیاز است که با تئوری موسیقی آشنایی داشته باشید تا آن را کاملا درک و تحلیل کنید. برای کسانی که با لحن پیچیده در کتاب‌ها راحت نیستند، این کتاب شدیدا توصیه می‌شود. 
هارمونی اثر دوبفسکی «دوبفسکی» اهل روسیه بود و در مسکو به تدریس موسیقی می‌پرداخت. کتاب «هارمونی دوبفسکی» از هرلحاظ کامل است و مباحث بسیار گسترده‌ای را پوشش داده است که به درد هر آهنگساز و نوازنده‌ای می‌خورد. مثل هر کتاب دیگری، در بخش اول، آکوردها مورد بررسی قرار گرفته است و سپس مواردی چون هارمونیزه کردن، وصل کردن آکوردها و کلی موارد دیگر که همگی جزء به جزء تشریح شده‌اند. در بخش دوم موارد پیچیده‌تری می‌شود که در واقع مکملی برای بخش اول حساب می‌شود. این کتاب در کتابخانه هر موزیسینی دیده می‌شود و برای هر فردی مناسب است. هارمونی کاربردی اثر ریمسکی کرساکف نویسنده این کتاب هم روسی است و جزء آهنگسازهای بنام این کشور به حساب می‌آید. کتاب هارمونی کاربردی در پنج فصل مفصل تهیه شده است و در هر فصل موارد به گونه‌ای توضیح داده شده است که به سادگی قابل درک باشد. نکته قابل توجه این است که در انتهای این کتاب تعدادی تمرین وجود دارد که می‌توانید با پاسخ دادن به آن‌ها خودتان را ارزیابی کرده و نقاط ضعفتان را شناسایی و رفع کنید. توجه داشته باشید که فقط با یک‌بار خواندن کتاب‌ها نمی‌توانید به موارد گفته شده مسلط شوید، بلکه باید چند بار بخوانید و تمرین و تکرار داشته باشید. تمرین‌های هارمونی با پیانو اثر ماکسیموف افراد بسیاری به «ساز پیانو» علاقه دارند و دوست دارند تئوری و هارمونی موسیقی را با این ساز تمرین کنند. خبر خوب این است که کتاب «تمرین‌های هارمونی با پیانو» از «ماکسیموف» دقیقا برای همین افراد تهیه و نوشته شده است. این کتاب دارای سه بخش اصلی است و مانند کتاب‌های دیگر جامع است. تمرین‌های کاربردی و متنوعی در آخر هر بخش وجود دارد که می‌توانید با انجام آن‌ها، سطح علم خودتان را بالا ببرید و به ساز پیانو بیش از پیش مسلط شوید. نیاز نیست حتما پیانو داشته باشید، بلکه فقط با یک «میدی‌کیبورد» هم می‌شود تمرین‌ها را انجام داد. هارمونی موسیقی ایرانی اثر فرهاد فخرالدینی آخرین کتاب از فهرست ما، به صورت کلی در مورد هارمونی در موسیقی ایرانی صحبت کرده است. البته در فصل اول اطلاعات کاربردی از این علم جذاب را به مخاطب ارائه داده شده است تا کم‌کم با فضای دستگاه‌ها در موسیقی ایرانی از جمله «همایون»، «شور» و … آشنا شود. این کتاب از 11 فصل کلی تشکیل شده و هرآنچه که نیاز است را به صورت مفصل توضیح داده است. چنانچه به موسیقی ایرانی علاقه دارید، حتما پیشنهاد می‌کنیم که این کتاب را تهیه کرده و از خواندن آن لذت ببرید.
