آلودگی صوتی و اثرات آن برسلامت انسان
آلودگی صوتی، پخش و انتشار هر گونه صوت، صدا و ارتعاش مربوط، بیش از حد مجاز و مقرر در فضای باز و غیر سرپوشیده می باشد. حد مجاز آلودگی صوتی که استاندارد آلودگی صوتی هم نامیده می شود، عبارت است از میزان و مشخصات ویژه ای که با توجه به اصول حفاظت محیط زیست و بر مبنای واحد اندازه گیری صدا برای منابع مولد آلودگی صوتی وفضای مورد انتشار و محیط های مختلف تعیین می شود. واحد اندازه گیری صدا یا صوت ” دسی بل” می باشد. آلودگی صوتی امواج ناخواسته‌ای است که در شرایط مکانی و زمانی ویژه بر فعالیت موجودات زنده به ویژه انسان تأثیر گذاشته و می‌تواند عوارض متعدد جسمی و روحی و علی‌الخصوص اختلال در اعصاب شنوایی را حاصل شود. واحد اندازه‌گیری آلودگی صوتی «دسی بل» است و آستانه تحمل گوش انسان در حدود ۱۳۰ دسی‌بل می باشد و بسته به اینکه در محیط باز یا بسته صورت پذیرد رفتار متفاوتی دارد. شرایط محیطی تأثیر غیرقابل انکاری در چگونگی انتشار صدا دارد. گرچه انسان به سرو صدا عادت کرده ولی در حقیقت آلودگی صوتی یک عامل خستگی بوده و ظرفیت کار انسان را چه در مشاغل فکری و چه در شغل‌های بدنی و ساده کاهش می‌دهد. آلودگی صوتی روی وضع روانی و روحی شخص اثر کرده، باعث اشکال در تطابق یافتن انسان با محیط کار و حتی اجتماعی و خانواده می‌شود. که نتیجه آن کاهش بازده کار می‌باشد. در صورتی که در معرض آلودگی صوتی قرار گرفتن افزایش پیدا کند، می‌تواند موجب کاهش قدرت شنوایی شود و همچنین خطر ابتلابه امراض قلبی-عروقی را افزایش دهد. به عنوان نمونه چنانچه فردی طی ۸ ساعت به‌طور مداوم در معرض سروصدای بالای ۷۰ دسی‌بل قرار گیرد، فشار خون وی ۵ تا ۱۰ میلی‌متر جیوه افزایش می‌یابد. آزمایش‌ها نشان می‌دهند که صدا به شدت ۱۶۰–۱۵۰ دسی‌بل برای بعضی حیوانات کشنده و مرگبار است. این حیوانات قبل از مرگ به تشنجات موضعی، فلج و رعشه دچار می‌گردند. در انسان‌ها رنگ پریدگی و بالارفتن فشارخون از اثرات آلودگی‌های صوتی است. درجه حرارت بدن نیز کاهش می‌یابد. صداهای مداوم عکس‌العملهایی را در بدن ایجاد می‌نماید از جمله انقباض رگ‌ها بیشتر می‌شود و این حالت پس از قطع صدا هنوز ادامه می‌یابد. بدن انسان در خواب نیز به محرک‌های صوتی پاسخ می‌دهد بدون این که فرد از خواب بیدار شود ضربان قلب و حالات ماهیچه‌ها تغییر می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که کارگران کارخانجات چوب بری که با اره کار می‌کنند و صدای ۱۲۵ دسی بل را تحمل می‌کنند، شب‌ها وقتی به خانه برمی‌گردند، انگشتان آن‌ها سبز رنگ و سپس سفید می‌گردد که علائم بیماری وازواسپاستیک می‌باشد که در نتیجه انقباض رگ‌ها و نارسایی در جریان خون عارض می‌شود؛ که این ناراحتی به نام بیماری رینال یا انگشتان مرده معروف است.
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت آلودگی صوتی عوارض متعددی برای سلامت انسان‌ها دارد که مشکلات شنوایی(ازدست دادن قدرت شنوایی)، اختلالات روانی، بیماری های قلبی وعروقی، اختلالات خواب و نارسایی شناختی در کودکان از جمله آن‌ها هستند. تأثیر صدا به عواملی چون شدت صدا، ادامه ومداومت صدا، منبع اصلی صدا (نزدیک بودن شخص به صدا)، وضع وموقعیت فیزیکی فردبستگی دارد.
مهم‌ترین منابع آلودگی صوتی عبارتند از:
کارخانه ها، کارهای ساختمانی ، صداهای ناشی از سیستم تهویه منازل، ترافیک اعم از ترافیک هوایی، زمینی، قطار و وسایل نقلیه موتوری، صدای ناشی از حمل‌ونقل (صدای موتور هواپیما و بوق اتومبیل از تماس لاستیک به سطح خیابان توسط وسایل نقلیه، سروصدای داخل منازل (مثل صدای تلویزیون، جاروبرقی، کولر و غیره، فعالیت ماشین‌آلات ساختمانی (فعالیت ساختمانی اعم از خانه‌سازی، شهرسازی، راه‌سازی و غیره، سروصدای ناشی از آژیر هشداردهنده وسایل نقلیه علاوه برآسیب جدی آلودگی صوتی به شنوایی، قرار گرفتن در معرض اصوات شدید و مداوم می‌تواند مشکلات دیگری نیز تولید کند از جمله: سردرد ،فشارخون بالا، خستگی ، سوءهاضمه ، افزایش استعداد بدن درابتلا به بیماری‌هایی چون سرماخوردگی وعفونت‌های جزیی بدن، نگرانی و ناراحتی عصبی، نگرانی همراه با خستگی و کاهش راندمان کار، دگرگونی‌های دائم یا موقت در رفتار زیستی از قبیل انقباض نایژک‌ها و تغییر ضربان قلب
روش‌های پیشگیری و یا کاهش آلودگی های صوتی:
با توجه به این که اصوات معمولاً از یک تولید کننده پخش و توسط گیرنده دریافت می‌شوند بنابراین برای کنترل آلودگی صوتی، می توان از راهکارهایی همچون کاهش شدت صدا، جلوگیری از انتشار و نفوذ صدا و محافظت از گیرنده (سیستم شنوایی) استفاده کرد. سعی شود از ورود ماشین‌آلات که بیش از حد معین آلودگی صوتی تولید می‌کنند، به محیط‌های عمومی جلوگیری شود، با ایجاد عایق‌های صوتی و تدبیرهای لازم دیگر صدای ماشین‌آلات کارخانه ها نباید به بیرون از کارخانه‌ها برسد، سعی شود از ایجاد واحدهای مسکونی در مجاورت فرودگاه‌ها جلوگیری شود، ضد صدا کردن ساختمان‌ها و واحدهای مسکونی، دوجداره کردن شیشه پنجره‌ها به منظور جلوگیری از نفوذ صدای بیرون به داخل ساختمان، محدود و ممنوع کردن عبور کامیون‌ها و وسایل نقلیه پر سروصدا و ایجاد تدابیر قانونی و اجرایی لازم در پیشگیری از آلودگی صوتی توسط آژیرهای هشداردهنده اتومبیل‌های شخصی، ایجاد نوارهای عریض از درختان و پوشش‌های گیاهی که این امر می‌تواند به میزان ۱۰ دسی‌بل از شدت صوت بکاهد، آموزش و حفاظت در مقابل آلودگی صوتی در محل کار از لوازم شخصی حفاظتی مانند گوشی یا محافظ داخلی گوش استفاده کنید، انجام تست شنوایی‌سنجی را هرساله تدارک ببینید و پیشگیری‌های لازم را انجام دهید زیرا هنگامی‌که شنوایی آسیب ببیند، قابل برگشت نخواهد بود.
اگر احساس می‌کنید دچار اختلالات شنوایی شده‌اید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
