موسیقی در دوران رمانتیک
موسیقی دوره رمانتیک به موسیقی دوره‌ای از موسیقی کلاسیک غربی گفته می‌شود که از اوایل قرن نوزدهم میلادی آغاز گشت. این موسیقی با نهضت رمانتیک مربوط است. این سبک از نظر زمانی پس از دوره کلاسیک و تا حدی در تقابل با آن ظاهر شد. هنرمندان رمانتیک هنرمندان رمانتیک بیشتر به احساسات و عوالم شخصی و درونی خود توجه داشتند. آنها دنیای خیال و رؤیا، افسانه‌های کهن، سرزمین‌های دوردست و ناآشنا و هم چنین اسرار و خیالاتی را که از زندگی عادی و روزمره فاصله داشت هدف اصلی آثارشان قرار می‌دادند، بر خلاف آثار کلاسیک‌ها که در آن عقل، منطق و استدلال بر احساسات و عواطف غلبه دارد، آثار هنرمندان رمانتیک سرشار از احساسات و عواطف انسانی است. صفت رمانتیک از واژه رمانس (romance) گرفته شده که معنی اصلی ادبی آن مشتق از داستان‌ها یا قهرمانان اشعار و وقایع قرون وسطی است که به زبان رمانس نوشته می‌شده‌است. اشعار قرون وسطی که دربارهٔ پادشاه آرتور بودند به رمانس‌های آرتوری شهرت داشتند. رمانتیسم در ابتدا در نقاشی و ادبیات در اواخر قرن هجدهم استفاده شد و بعد از آن توسط موسیقیدانان در آغاز قرن نوزدهم به کار گرفته شد. رمانتیسیسم در پی شور و هیجان ،تخیل و فردیت بود. رمانتیسم به منزله طغیانی در برابر خرد گرایی بود . نویسندگان رومانتیک، قراردادهای پذیرفته شده عصر خود را در هم شکستند و بر آزادی بیان تکیه کردند. دورهی رمانتیک در موسیقی آهنگسازان معروف این دوره: شوبرت، شومان، شوپن، لیست، مندلسون، برلیوز، چایکوفسکی، اِسمِتانا، دوورژاک، برامس، وردی، پوچینی، واگنر، مالر. 
گرایش آثار رمانتیک : بهره جستن از گسترده پهناورتری از رنگهای صوتی،دینامیک ،و زیر وبم است. نقش هارمونی: در این دوره هارمونی نقش اساسی دارد و تاکید بر آکوردهای رنگارنگ و ناپایدار بیشتر است. تونالیته: گرایش آثار رمانتیک با در برداشتن گسترده ای متنوع از تونالیته ها ،مدولاسیون های سریع ،یا گذرا از یک تونالیته به تونالیته دیگر است . خود اِنگاری و سبک شخصی: موسیقی رمانتیک تاکیدی بی سابقه بر خود انگاری و سبک شخصی دارد بهطوریکه با گذشت چند میزان از آثار سازندهی اثر قابل تشخیص است. ناسیونالیسم یا ملیگرایی: آهنگسازان رمانتیک با به کارگیری ترانه ها و رقص ها و افسانه های عامیانه و تاریخ سرزمین زادگاهشان، آگاهانه و خود خواسته به آفرینش آثاری با هویت ویژه ملی پرداختند . موسیقی برنامهای: گونهای از موسیقیِ سازی که مبتنی بر داستان،شعر ،ایده یا صحنهای باشد. نشانه های رمانتیسم در یک مفهوم کلی تمام هنرها را می‌توان رمانتیک فرض کرد، زیرا ممکن است هنر مواد اولیه‌اش را از زندگانی حقیقی بگیرد و با تغییراتی در آن دنیایی جدید و تازه بسازد که تا حدی از زندگی روزمره فاصله داشته باشد. از این لحاظ هنر رمانتیک در تأکید بیشترش بر کیفیت و شگفتی و بی رمزی با هنر کلاسیک فرق دارد. در مفهوم کلی رمانتیسم پدیده‌ای مختص به یک دوران نیست، بلکه در زمان‌های مختلف با اشکال گوناگون در تاریخ موسیقی و دیگر هنرها ظاهر می‌شود. یکی دیگر از مشخصات رمانتیسم، دگرگون ساختن برخی از ویژگی‌های کلاسیک، از جمله قواعد خشک، نظم و تعادل، تمامیت و کنترل است. وضوح و روشنی که از جنبه‌های مهم کلاسیک‌ها بود جایش را به نوعی تیرگی و ابهام عمدی و بیان سمبولیک در رمانتیک‌ها داد. ویژگی‌های موسیقی رمانتیک موسیقی رمانتیک تأکیدی بی‌سابقه بر خودنگاری و سبک شخصی دارد. چایکوفسکی دربارهٔ سنفونی چهارمش چنین نوشته است: حتی یک میزان هم نبوده است که به راستی آن را حس نکرده باشم و بازتاب درونی‌ترین احساساتم نبوده باشد. هدف شوپن جوان نیز جهان نو موسیقی بوده است. بسیاری از آهنگسازان رمانتیک آثاری آفریده‌اند که از نظر کیفیت صوتی یکتا و بازتاب شخصیت آنها است. روبرت شومان گفته است: طولی نمی‌کشد که شوپن نخواهد توانست قطعه‌ای بسازد که از میزان هفتم یا هشتم آن، مردم به صدای بلند نگویند بی‌تردید این قطعه اثر او است و امروزه نیز، با اندکی تجربه در شنیدن موسیقی، دوستداران موسیقی در چند دقیقه ؛ و گاه حتی چند ثانیه ؛ آثار شومان، شوپن، چایکوفسکی یا برامس را از یکدیگر باز می‌شناسند.
